आजचा इतिहास: २९ जानेवारी – या दिवशी घडलेली महत्त्वपूर्ण घडामोडी
२९ जानेवारी हा दिवस इतिहासात विविध घटनांसाठी महत्त्वाचा ठरलेला आहे. जागतिक, भारतीय, तसेच महाराष्ट्राच्या दृष्टिकोनातून या दिवसाच्या ऐतिहासिक घटनांचा आढावा घेऊया.
जागतिक इतिहासातील महत्त्वाच्या घटना
- १८८६: पहिल्यांदाच कार्ल बेन्झ यांनी आपली तीन चाकांची मोटार पेटंट केली. आधुनिक मोटारगाडीचा जन्म म्हणून ही घटना महत्त्वाची मानली जाते.
- १९२९: अमेरिकेतील प्रसिद्ध उपन्यासकार एर्नेस्ट हेमिंग्वे यांचा “A Farewell to Arms” हा कादंबरीसंग्रह प्रकाशित झाला.
- १९५९: वॉल्ट डिस्नेच्या “स्लीपिंग ब्यूटी” या अॅनिमेटेड चित्रपटाचा पहिला शो अमेरिकेत प्रदर्शित झाला.
- १९८६: यु.एस. स्पेस शटल चॅलेंजरचा दुर्दैवी अपघात झाला, ज्यात सात अंतराळवीरांचा मृत्यू झाला.
भारताचा इतिहास आणि २९ जानेवारी
- १७८०: भारतातील पहिला इंग्रजी वृत्तपत्र हिकीज गझेट याचा पहिला अंक प्रकाशित झाला.
- १९३०: महात्मा गांधींनी सविनय कायदेभंग आंदोलन सुरू केले, ज्याचा पुढे स्वातंत्र्यलढ्याला मोठा आधार मिळाला.
- १९५७: कोलकात्याच्या राष्ट्रीय ग्रंथालयाचे उद्घाटन भारताचे पहिले राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांच्या हस्ते झाले.
- २०१९: महाराष्ट्रातील औरंगाबाद जिल्ह्यातील लोणार सरोवर युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ घोषित करण्यात आले.
महाराष्ट्राचा इतिहास आणि महत्त्वपूर्ण घटना
- १६७४: छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या अष्टप्रधान मंडळाच्या सदस्यांची नेमणूक सुरू झाली.
- १८५२: पुण्यातील पहिल्या सार्वजनिक वाचनालयाची स्थापना करण्यात आली.
- १९८२: महाराष्ट्रातील लातूर येथे झालेल्या भूकंपामुळे प्रचंड हानी झाली होती.
जन्मदिवस
- १८६०: अँटोनी गॉडॉय (स्पेन) – प्रसिद्ध वास्तुशिल्पकार, ज्यांनी बार्सिलोना येथील “सागरडा फॅमिलिया” चर्चचे बांधकाम केले.
- १९२६: रमण महादेवन – मराठी साहित्यिक आणि समीक्षक.
- १९४७: टॉम सेलेक – प्रसिद्ध अमेरिकन अभिनेता, “मॅग्नम पी.आय.” या मालिकेतून लोकप्रियता मिळवली.
- १९६३: रजनीश कुंभळे – महाराष्ट्रातील कवी आणि विचारवंत.
मृत्यू
- १८२०: जॉर्ज तिसरा – ब्रिटनचा राजा, ज्यांच्या काळात औद्योगिक क्रांतीचा आरंभ झाला.
- १९६३: रॉबर्ट फ्रॉस्ट – नोबेल पुरस्कार विजेते अमेरिकन कवी.
- १९९४: ऋतुराज भट – मराठी लेखक आणि विचारवंत.
- २०२०: कोबे ब्रायंट – एनबीएतील प्रसिद्ध बास्केटबॉल खेळाडू, हेलिकॉप्टर अपघातात निधन.
सांस्कृतिक आणि मनोरंजन क्षेत्रातील घटना
- १९५९: स्लीपिंग ब्यूटी हा डिझनीचा क्लासिक अॅनिमेशन चित्रपट प्रेक्षकांसाठी खुला झाला.
- १९८२: आकाशवाणी च्या माध्यमातून पहिला मराठी रेडिओ नाटक महोत्सव आयोजित केला गेला.
- २०००: महाराष्ट्रातील पुणे आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव याचा आरंभ.
क्रीडा क्षेत्रातील महत्त्वपूर्ण घटना
- १९८८: सियोल ऑलिंपिकमध्ये बेन जॉन्सन यांनी १०० मीटर शर्यतीत नवा जागतिक विक्रम प्रस्थापित केला.
- २०१०: सचिन तेंडुलकरने ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध आपला विक्रमी ५०व्या शतकाचा टप्पा पार केला.
शास्त्र आणि तंत्रज्ञान क्षेत्र
- १९५८: पहिले कृत्रिम उपग्रह एक्सप्लोरर १ याचे प्रक्षेपण अमेरिकेतून करण्यात आले.
- १९९९: महाराष्ट्रातील नाशिक जिल्ह्यातील गोदावरी नदीवरील जलसिंचन प्रकल्पाची उद्घाटन समारंभ.
शैक्षणिक क्षेत्रातील महत्त्व
- १८४८: सावित्रीबाई फुले यांनी पुण्यात मुलींसाठी पहिले शाळा स्थापन केली होती.
- १९५१: मुंबई विद्यापीठात पहिले पदव्युत्तर संशोधन केंद्र सुरू झाले.
निष्कर्ष
२९ जानेवारी हा दिवस जागतिक, भारतीय आणि महाराष्ट्राच्या इतिहासात अनेक महत्त्वाच्या घटना, जयंती, पुण्यतिथी आणि सांस्कृतिक घटनांसाठी उल्लेखनीय ठरलेला आहे. या दिवशी विविध क्षेत्रांतील योगदानकर्त्यांच्या आठवणींनी इतिहास समृद्ध झाला आहे.